zondag 30 augustus 2015

( ... )

wat er aan vooraf ging ... [in bewerking]
Kunst-&Vliegwerk
‘wijzen van zien’ • kantelmomenten in de perceptie   een verkenningstocht door winston huisman

Het verhaaltje op de uitnodiging voor deze tentoonstelling, in galerie Halte de Engel in De Steeg [tot 5 november 2015], over het vliegtuig dat 100 jaar gelee plots verscheen neem ik als exemplarisch voor een ieder ding dat zomaar kan verschijnen … 

'Hier is vanmorgen een vliegmachine boven Velp gevlogen', schreef Albert Jansen achterop een ansichtkaart in 1915.

mijn schetsje hierboven toont: 
figuurtje in landschap - hij ervaart een noviteit wellicht …
hier: neemt mogelijkerwijs waar
(deze taal alsook de opmaak is met opzet gekozen, voor de schoolmeesters onder u)


Objet Inconnu #2                                               © winston huisman, zutphen 30 augustus 2015

een andere opstelling met dezelfde intentie
(figuurtje is weggelaten; de kijker is immers zelf verworden tot subject in zijn standpunt, mijn beeldmanipulatie doet de rest > hier is alles illusie geworden; met gebruik van gangbare kijkconventies is dat 'appeltje-eitje' voor mij en nog lachen bovendien)
Hier volgt de iets geredigeerde tekst, die als schets gold voor 't project
(pagina 1 en 2 gescand als illustratie) getopt door mijn krabbels.

Leidt verbazing nu tot nieuwsgierigheid of andersom?
 
Zelfs als het niet uitmaakt is er beweging.
Daar gaat het volgens mij om … als 't maar beweegt!
De onverschillige is inert; behoort gelukkig tot de immens grote groep, die zichzelf gelijk het edele goud al stralend genoeg acht. Let them shine …

De overige mensen, al snel denkers genoemd, zien dit ‘gelukkig gebrek’ als verrijking; zij verhalen sinds jaar en dag met graagte over het genot van die beweging: Energeia, volgens Aristoteles. 
Waarneming - de verwondering door zintuiglijkheid ervaren - krijgt meestentijds maar langzaam betekenis; het bouwt als het ware stilletjes op totdat plotsklaps het nieuwe toeslaat. Ik noem dit ’n schakelmoment. Zelfs het alleronbenulligste, zoals het opraken van mijn rollerpen onderin de pagina, illustreert dit. Met mijn haast ziekelijke interesse voor het alledaagse: het nietszeggende alles - is het zomaar een cadeautje dat in mijn tekst valt. U herkent dit vast en zeker als uw waarneming fijnbesnaard is; de druk van de eeuwige voortgang niet in uw nek hijgt. Dertig keer kauwen en eerst ruiken - kijken; diep beleven, voordat u doorslikt is voor u meer gemeengoed als uitzondering.
Deze zeikerige traagheid werkt op het overgrote deel van onze medemens als heftige jeuk tussen de schouders; ijs op de voorruit. Het doel is de bestemming - Fuck the Trip!

Lees dan hier niet verder ... het wordt anders heel vervelend voor u.
Kijk maar: weer dat mannetje en dat gele gevaarte ... bah! met al dat rommelige gekrabbel eromheen ...









Het was een Parker, op de vulling staat refill, alleen kun je ‘m niet opnieuw be-inkten. Met mijn Schaeffer vulpen gaat het beter. Terwijl hier toch qua techniek achteruitgang is, zijn de individuele mogelijkheden toch talrijker: overschakelen op sepia is peanuts! Als je hier waarde aan hecht behoor je tot de mastodonten van het schrijfgenot:



Niet ieder schakelmoment zoals het vliegmasjien destijds brengt nieuw inzicht in directe zin. Vooraleerst slechts virtueel voor alleman in foto en film gedocumenteerd.

Mijn opa was ten tijde van het vermeende kaartje ‘den tentoonstelling begeleidend’ 26 jaar oud; tot aan zijn dood, negentig, heeft hij nooit gevlogen. Toch mag het een kantelmoment heten vanwege de grote impact op onze perceptie van de ons omringende werkelijkheid.


pagina drie:
Opmerkelijk bij het vliegen, 100 jaar geleden, lijkt me de toevoeging van snelheid aan de ervaring: het landschap vloog voorbij, als je als bevoorrechte persoon in het ding mocht zitten.
Tijd kreeg er ’n dimensie bij. 

Geheel nieuw was het natuurlijk niet. Weliswaar veel trager maar toch vliegend ging in 1783 de eerste luchtballon varen [1]. Massale navolging bleef uit.  Bedenk dat de fiets nog geeneens uitgevonden was of de fotografie [2]; beide zaken van efficiëntie en snelheid, die ons nú mateloos boeien.
Het delegeren van kwaliteit en vaardigheid in een ding, een apparaat, zoals bij de fotografie, maakte de moeizaam verkregen capaciteit, de realiteit accuraat in beeld vast te leggen door de beeldend kunstenaar,  overbodig: De wonderbaarlijke toevoeging van beweging in beeld kwam pas een eeuw later [3].

De enorme versnelling van opeenvolging van grote kantelmomenten is op dit moment huiveringwekkend.  Niet alleen in de technologie maar vele allesomvattende grootse veranderingen hunkeren om grootse beslissingen, om het allemaal in goede banen te leiden.
De tegenbewegingen [4] om ons heen roepen om vertraging - het zijn er echter nog niet zoveel - misschien moeten ze gaan schreeuwen!
Het enge is dat alle vaardigheden, om van de vertraging te kunnen genieten, nu rap verloren gaan door diezelfde technologische versnelling, die zo schattig langzaam inzette met de luchtballon. Ook het vliegtuig in ’ons’ verhaal vloog pas 12 jaar na haar uitvinding [5] over Velp.

Nu lijkt alles bij zijn ontstaan alom aanwezig; heeft de schijn daardoor ook gekend te zijn, zelfs vermeend begrepen. Hoe anders is de praktijk: de opname van kennis, inhoud, blijkt nogal weerbarstig.
De enorme getalsmatige verspreiding van fenomenen heeft geen inhoudelijk individueel effect. Ik durf te beweren dat de collectieve schijnwereld [6] de individuele domheid vergroot.  Zo erg zelfs dat in meerdere opzichten, het eerdere gemak van automatisering zich genadeloos tegen mensen zal keren. Grote systemen laten geen ruimte toe voor uitzonderingen [7],  het potentieel tot verandering, die het systeem zelf aan de orde stelt is geëlimineerd.

De toenemende rigiditeit is omnipotent.
Het zou verontrustend moeten zijn, temeer omdat al deze fenomenen niet meer aanspreekbaar zijn in een gedaante, in een rechtspersoon.
Het beest is los … echter onzichtbaar.


pre-fase <propje>                            © winston huisman












het propje hangt in 'n klein kastje [<A5]
't wil graag zinnebeeldig zijn voor 't potentieel van verwondering; waargenomen, genoteerd, weggegooid of net niet; het kunstwerk was te zien in Galerie Halte de Engel, groepstentoonstelling Rhedense kunstenaars in 't gemeentehuis te De Steeg.

Dit geëxposeerde werk is te koop.
'k wens u veel genoegen. 

voetnoten [in bewerking]
[1] Gebroeders Montgolfier, hete lucht etc.
link naar gebroeders montgolfier

[2] fotografie de uitvinder: Niepce
link naar Niepce
voetnoot eventueel ook over Daguerre [’n klein stukje en ook leuk: Eastman Kodak snellere film celluloid - boxcamera statiegeld principe]

[3] film animatie door Muybridge
https://nl.wikipedia.org/wiki/Eadweard_Muybridge
[zeker met gave animatie paard in galop en stukje over de de eerste one-minutes schrijven]

[4] ‘ik heb de tijd’ van Paul Loomans
link naar de tijd
[eventueel slowfood verhaaltje ook over onthaasten, eigenlijk weten de mensen het allang, maar doen er niks aan]

[5] over eerste vluchten en later Lindberg 1927 ongeveer … met eerste oversteek NY-Paris
link naar Charles_Lindbergh

[6] extra over de individuele domheid, schijn en werkelijkheid [beter uitwerken]
kantelen in NL schijnt populair hier kantelen

[7] een doodverklaarde vrouw uit Duitsland teruggekomen, als overleden geregistreerd kon ze niet meer bestaan, kreeg geen uitkering, kon zich niet verzekeren niks, het systeem was heilig.
Lucia de B. werd door de Hoge Raad veroordeeld terwijl al bekend was dat zij onschuldig was. De procedures waren juist: cassatie afgewezen.
Langs snelwegen verrijzen gedrochtige bouwsels die procedureel juiste vergunningen hebben gekregen [bekende architect zegt dit in TV programma ... nog uitzoeken].
De reclame van de OHRA destijds met de paarse krokodil ... illustreerde dit grappig.
Mijn ervaring met de OHRA illustreert echter dat zij net zo erg zijn geweest voor mij, dat is nogal triest op dat terrein. Bedenk: reclame is per definitie een leugen.

In 1987 was ik door de hectiek om door het hele hoofdgebouw van OHRA mijn kunstwerken te hangen: meer dan honderd werken, vergeten de premie voor mijn autoverzekering te betalen. Tijdens de tentoonstelling werd ik geroyeerd door OHRA! [10 jaar klant zijn ten spijt]  Zelfs directeur Huesmann kon het hoofd administratie niet overtuigen van de ridiculiteit: het waren immers de regels!
Ik werd gedwongen een peperdure wanbetalersverzekering af te sluiten elders, terwijl ik geen cent voor het inrichten ontving.

Een gratis nummer van een instantie bellen uit het buitenland gaat niet: past niet in het systeem.
Eén vakje van een formulier niet ingevuld online: melding 'kan niet versturen'.
Pijn, ziek en ellendig: zonder geldige diagnose geen behandeling; laat staan later een vergoeding door verzekering. Als een ziekte niet bestaat in het systeem kun je er ook niet aan lijden. Wel overlijden - dat dan weer wel.


ik wens u alle sterkte ...
op het propje staat geschreven: